తెలుగు సామెతలు-ఱ
* ఱంకాడ నేర్చినమ్మ బొంకాడ నేర్వదా?
* ఱంకు చదువు చదివి ఱంకున జెడుదురు.
* ఱంకుటాలికి క్రొత్తడి సుద్దులు పెచ్చు.
* ఱంకుటాలి చన్నుకు, సంత సొరకాయకు వచ్చేపోయ్యే వాళ్ళ గోటిగాట్లు తప్పవు.
* ఱంకుతనం ఇల్లెక్కి కూత వేస్తుంది.
* ఱంకుమగడు కడుపునొప్పి ఎఱుగడు.
* ఱంకుముండ బజారు రచ్చకు వెరచునా? వీరపతివ్రత వెరచు గానీ.
* ఱంకుమగడు వీపుమన్ను దులిపిపోవునా?
* ఱంకులసాని రాగంతీస్తే, రల్లిబండ రాతిలింగం కడకు నడుస్తుంది.
* ఱంకు సాగితే పెళ్ళెందుకు?
* ఱంపాన కోసి రాచినకొలది గంధపు చెక్కకు వాసన ఎక్కువ.
**********:: ఱా ::**********
* ఱాతిలో నార తీసినట్లు.
* ఱాతికంటే గట్టి రాయలసీమ కోడి.
* ఱాతి టెంకాయ వలె.
* ఱారిబొమ్మకు చక్కిలిగింతలా? (గిలిగింతలా?)
* ఱాయి గుద్దనేల? చెయ్యి నొవ్వనేల?
* ఱాయివోలె ఉంటే రాసికొందుము, పువ్వువోలె ఉంటే పూసికొందుము.
* ఱాల (కొట్టిన) రువ్విన వానిని పూల దువ్వుతారా?
* ఱాళ్ళు తిని ఇళ్ళు ఆరగించుకుంటారు.
**********:: ఱె ::**********
* ఱెక్క ఆడితేగానీ డొక్క ఆడదు.
* ఱెక్కల కష్టం, బొక్కల పులుసు.
* ఱెక్కలు పెరికిన పెట్ట (కోడి)వలె. (ఈకలుపెరికిన కోడి వలె).
* ఱెక్కలు విఱిగిన పక్షి వలె.
* ఱెప్పలతో దీపాలు ఆర్పినట్లు.
**********:: ల ::**********
* లంక కాల్చినవాడు రాముడి లెంక.
* లంక(ఘ)నాలలో మనుగుడుపులు తలచుకొన్నట్లు.
* లంక మేతకు, ఏటి ఈతకు సరి (ఏరుదాటి మేసి, తిరిగి యీది దాటే లోపల తిన్నగడ్డి జీర్ణమై పోయినట్లు).
* లంక మేత, గోదావరి ఈత
* లంకలో పుట్టిన వాళ్ళంతా రాక్షసులే.
* లంఖ(ఘ)ణానికి పెడితే పథ్యానికి దిగితుంది.
* లంఖణాలకు పెడితేగానీ పైత్యం వదలదు.
* లంచం పెట్టినది మాట, పుంజం పెట్టినది బట్ట (పుంజం= కొన్ని నూలుపోగుల మొత్తం).
* లంచం లేనిదే మంచం ఎక్కదు.
* లంచమనే చెట్టుకొమ్మలు నలుప్రక్కలా ప్రాకియుండును.
* లంజకు ఒకడే మొగుడా?
* లంజకు నిగ్గు, సంసారికి సిగ్గు ఉండాలి.
* లంజకు బిడ్డ తగలాటము.
* లంజకు పిల్ల తెగులు, దూదేకులవాడికి దూది తెగులు.
* లంజకు పెట్టిన పెట్టు, గోడకు పూసిన సున్నం తిరిగి రావు.
* లంజకు మొగమాటం లేదు, పంజకు ధైర్యం లేదు.
* లంజకు సిగ్గున్నా, ఇల్లాలుకు సిగ్గులేకపోయినా చెడుతారు.
* లంజ కొండెక్కి చూస్తే, మిండగాడు మిణుకురుబూచి మాదిరి కనబడ్డాడట.
* లంజాకొడుకు తండ్రికి తద్దినం పెట్టినట్లు.
* లంజ చెడి ఇల్లాలయినట్లు.
* లంజదాని కొడుకు లంజల కిచ్చును.
* లంజదాని మాటలు పట్టుకొని ముందలి వాగులో పండితే, వాగొచ్చి వాడు కొట్టుకుపోయాడట.
* లంజను లంజా అంటే, రచ్చకెక్కుతుంది, ఇల్లాలిని లంజ అంటే ఇంట్లో దూరుతుంది.
* లంజ పితాళ్ళకు పెట్టి, ఆకాశం చూసిందట.
* లంజ పుంజాయె, మిందడు లుష్టాయె.
* లంజ బిడ్డకు తండ్రెవరు?
* లంజ మంచానికి తలతట్టేమి? (తలదాపేమి) కాళ్ళ తట్టేమి?
* లంజ ముదిరినా, ముంజ ముదిరినా, బీర ముదిరినా పనికిరావు.
* లంజ మెత్తనైతే, పోతూ పినతండ్రిని లేవగొట్టి పోయినాడట.
* లంజల కలువాయి, రంకుల కుల్లూరు మధ్య, తయిదిపాటి రెడ్లొచ్చి తగువులు తీర్చినారట.
* లంజ లగ్గం (లగ్నం) చెరిస్తే, మాలెత (మాలది) మగ్గం చెరచిందట.
* లంజ లజ్జుండి (లజ్జ ఉండి) చెడితే, ఆలు లజ్జ లేక చెడుతుంది.
* లంజ లేకపోతే గుడి రంజిల్లదు, ప్రజల మనసు రంజిల్లదు. (లంజ=దేవదాసి, గుడిచేటి).
* లంజా ! అంటే లక్ష్మీదేవి అన్నట్లగునా? (లంజ లం = నీటియందు, జ = పుట్టినది - లక్ష్మి అని).
* లంజ కుచాలింగనాలకంటే లికుచాపాదతాడనం మేలు.
* లక్క జొచ్చిన నగ - కుక్క జొచ్చిన ఇల్లు.
* లక్కలేని నగ, బొక్కలేని మాంసం.
* లక్కవంటి తల్లి, ఱాయివంటి బిడ్డ.
* లగ్గ పగ్గం పెట్టు చిక్కింది.
* లగ్గ మంటే పగ్గ మన్నట్లు.
* లగ్నంలో తుమ్మినట్లు.
* లచ్చ ఉంటే కోటి లక్షణాలు.
* లచ్చి గాజులకు సంతకు చీటీ వ్రాసినట్లు.
* లాడాయి వచ్చినప్పుడా కత్తులు చేసికోవడం?
* లద్దిలో మాణిక్యం (దొరికినట్లు).
* లక్షణం చెడితే అవలక్షణం.
* లక్షణం పలుకరా పెండ్లికొడుకా ! అంటే అయిరేని కుండ పదహారు వక్కలు అన్నట్లు (అయిరేని=అరివేణి).
* లక్షణాలుగల బావగారికి రాగి మీసాలు, అవలక్షణాలు గల బావగారికి అవీలేవు.
* లక్ష నక్షత్రాలైనా ఒక చంద్రుడుగాడు.
* లక్షబుద్ధులు చెప్పినా, లంజబుద్ధి మానదు (మారదు).
* లక్ష్యభక్ష్యాలు భక్షించే కుక్షికి ఒక భక్ష్యం లక్ష్యమా?
**********:: లా ::**********
* లాకు ఏత్వము, దాకు కొమ్ము - అననివాడు (లేదు అనుట).
* లాడం దొరకగానే గుఱ్ఱం దొరికినట్లా?
* లాభం గూబలలోకి వచ్చింది.
* లాభంలేని శెట్టి వరదకు పోడు.
* లావుమీద వంపు తెలియదు.
* లావు లేని చేను - లేగ లేని ఆవు.
**********:: లి ::**********
* లింగధారికన్న దొంగలు లేరయా.
* లింగధారులతో సంబంధం గంగలో దూకినట్లే.
* లింగం కట్టగానే పిడుగు అన్నట్లు.
* లింగిపెళ్ళీ మంగి చావుకు వచ్చినట్లు.
**********:: లె ::**********
* లెక్కలు చూచిననాడు తిక్కలు తిరుగుతాయి.
* లెక్కలు చూచిననాడు బొక్క పగులును.
**********:: లే ::**********
* లేకలేక ఒక కూతురుపుడితే అదీ బసివి అయినదట.
* లేకలేక ఒక లోకాయపుడితే, లోకాయ కన్ను లొట్టపోయింది.
* లేకుండా చూసి, పోకుండా పట్టు.
* లేచినాడండోయ్ మగధీరుడు అంటే, అందుకుకాదులే అల్పాచమానాని కన్నాడట.
* లేచిపోతూ, అత్తా! నీకొడుకు ఆకలితో ఉన్నాడు అన్నదట.
* లేది కడుపున పులి పుట్టునా?
* లేడికి లేచిందే ప్రయాణం.
* లేడికి లేచిందే పొద్దు.
* లేడి దొరికేది కాళ్ళు లేకగాదు, కాలంగాక.
* లేడిని చూచిన వాళ్ళంతా వేటగాళ్ళే.
* లేదంటే పోతుందా పేదల మునుక?
* లేనమ్మకు ఊపిరిపోతుంటే, ఉన్నమ్మ నీట్లు వెళ్ళబోసిందట.
* లేని దాతకంటే, ఉన్నలోభి నయము.
* లేనిదానికి పోగా, ఉన్నది ఊడి (ఊడ్చుక) పోయిందట.
* లేనిపోని పీకులాట, చావడిదాకా గుంజులాట.
* లేని బావకంటే, గుడ్డి బావే మేలు.
* లేనివాడు లేక ఏడిస్తే, ఉన్నవాడు తినలేక ఏడ్చాడట.
* లేనివానికి తెంపు, ఉన్నవానికి మొండి. (పిసినారితనం).
* లేబరముకదె బిడ్డలు లేని బ్రతుకు.
* లేవదీయరా తంతాను అన్నాడట.
* లేవలేని అత్తకు వంగలేని కోడలు.
* లేవలేని గొడ్డు బోరగలకు (రాబంధులు) అలుసు.
* లేస్తే మనిషినిగాను మూతబెట్టి పొమ్మన్నాడట.
**********:: లొ ::**********
* లొట్టిపిట్ట శూల రోకళ్ళతోగానీ పోదు.
* లొల్లిలో మల్లిగాని పెండ్లి.
**********:: లో ::**********
* లోకము మూయను మూకుడున్నదే.
* లోకాన్ని (లోకపునోరు) మూయను మూకుడున్నదా?
* లోకులు కాకులు.
* లోకులు పలు(ల)గాకులు (పలుగాకి=పోకిరి).
* లోకులెల్ల వెఱ్ఱిపోకిళ్ళు బోదురు.
* లోకువదానికి నూకల జావ.
* లోగుట్టు పెరుమాళ్ళ కెరుక.
* లోన వికారం, బయట శృంగారం.
* లోపల ఊబి, పైన పూరికమ్మిన పాడునూయి.
* లోపల కంపు, వెలుపల సొంపు.
* లోపల లొటలొట, మీద (బయట) మిటమిట.
* లోభికి ధర్మచింత, వెఱ్ఱివానికి వివేకము దూరము.
* లోభికి నాలుగందాల నష్టము.
* లోభికి మూట నష్టి.
* లోభి గడన సుంకరులకు వర్నసంకరులకు.
* లోభి బీదకంటే బీడు.
* లోభి సొమ్ము లోకుల పాలు.
* లోలోపల లొట్టి, నామొగుడు విన్న కొట్టి.
* లోవి మూయవచ్చును గానీ లోకమునోరు మూయలేరు (లోవి=అన్నమువండు వెడల్పు మూతిగల మట్టికుండ).
